Spot 11
Salvation of Trinavarta,the Whirlwind Monster
Krishna defeated the whirlwind demon Tṛṇāvarta, by making Himself heavy and holding the demon by the neck.
Once, Mother Yasoda had placed her baby Krishna on the ground as He became too heavy to carry. While she was busy with her household chores, a servant of Kamsa named Trinavarta appeared in the form of a whirlwind in Gokul. He lifted the child onto his shoulders and created a dust storm that blinded everyone. When Mother Yasoda and the cowherd women couldn’t find Krishna, they felt devastated.
Trinavarta had carried Krishna high into the sky on his shoulders. However, Krishna caught hold of his neck and made himself so heavy that Tṛṇāvarta could not go any further. Trinavarta tried to get out of Krishna’s clutches but found it impossible, and eventually, his eyes popped out from their sockets. Crying fiercely, he fell to the ground of Vrindavan and died. Trinavarta represents the vain glory of material success and learning, which raises us high for a short while. The incident teaches us the importance of nurturing the virtue of humility in our endeavours.तृणावर्त का उद्धार
कृष्ण ने खुद को भारी बनाकर और राक्षस को गर्दन से पकड़कर बवंडर राक्षस तृणावर्त को हराया।
एक बार, माता यशोदा ने अपने शिशु कृष्ण को जमीन पर लिटा दिया था क्योंकि वह उठाने में बहुत भारी हो गए थे। जब वह अपने घर के कामों में व्यस्त थी, तब तृणावर्त नामक कंस का एक सेवक बवंडर के रूप में गोकुल में प्रकट हुआ। उसने बच्चे को अपने कंधों पर उठा लिया और धूल भरी आंधी चला दी जिससे सभी लोग अंधे हो गये। जब माता यशोदा और ग्वालों को कृष्ण नहीं मिले तो वे बहुत दुखी हुईं।
तृणावर्त ने कृष्ण को अपने कंधों पर उठाकर आकाश में उठा लिया था। हालाँकि, कृष्ण ने उसकी गर्दन पकड़ ली और खुद को इतना भारी बना लिया कि तृणावर्त आगे नहीं जा सका। तृणावर्त ने कृष्ण के चंगुल से निकलने की कोशिश की लेकिन उसे यह असंभव लगा और आखिरकार, उसकी आंखें उनकी आंखों के सॉकेट से बाहर आ गईं। वह भयंकर विलाप करते हुए वृन्दावन की भूमि पर गिर पड़े और उनकी मृत्यु हो गई।
त्रिनावर्त भौतिक सफलता और शिक्षा की व्यर्थ महिमा का प्रतिनिधित्व करता है, जो हमें थोड़ी देर के लिए ऊंचा उठा देता है। यह घटना हमें अपने प्रयासों में विनम्रता के गुण को विकसित करने का महत्व सिखाती है।
तृणावर्ताचा उद्धार
कृष्णने स्वत:ला जड बनवून आणि राक्षसाचा गळा आवळून चक्रवात रुपी तृणावर्ताचा पराभव केला.
एकदा यशोदा मातेला आपले बाळ कृष्णला वाहून नेणे खूप जड झाल्याने त्याला जमिनीवर ठेवले होते. ती आपल्या घरातील कामात व्यस्त असतानाच तृणावर्त नावाचा कंसाचा सेवक गोकुळात चक्रवाताच्या रूपात प्रकट झाला. त्याने कृष्णला आपल्या खांद्यावर उचलले आणि धुळीचे वादळ निर्माण केले ज्याने सर्वत्र अंधकार पसरला. जेव्हा माता यशोदा आणि गोपिकांना कृष्ण सापडला नाही तेव्हा त्यांना त्यांचे जीवन उद्ध्वस्त झाल्यासारखे वाटले.
तृणावर्ताने कृष्णला आपल्या खांद्यावर बसवून उंच आकाशात नेले होते. तथापि, कृष्णने त्याची मान पकडली आणि स्वतःला इतके जड केले की तृणावर्त पुढे जाऊ शकला नाही. तृणावर्ताने कृष्णच्या तावडीतून बाहेर पडण्याचा प्रयत्न केला पण ते अशक्य होते आणि अखेरीस, त्याचे डोळे त्याच्या डोळ्याच्या खाचेतून बाहेर पडले. प्रचंड किंचाळ्या देत तो वृंदावनाच्या जमिनीवर पडला आणि मेला.
तृणावर्त हे भौतिक यश आणि शिक्षणाच्या व्यर्थ वैभवाचे प्रतिनिधित्व करते, जे आपल्याला थोड्या काळासाठी उंचावते. आपल्या प्रयत्नांमध्ये नम्रतेचा गुण जोपासण्याचे महत्त्व ही घटना आपल्याला शिकवते.
ત્રિણાવર્તની મુક્તિ
કૃષ્ણએ પોતાને વજનદાર બનાવીને વંટોળિયાના સ્વરૂપે આવેલા રાક્ષસ ત્રિણાવર્તને ડોકીએથી પકડીને તેને પરાજિત કર્યો.
એક વાર બાળકૃષ્ણનું વજન ખૂબ જણાવાથી યશોદાએ તેને ખોળામાંથી હેઠે ઊતાર્યો. પછી તેઓ ઘરકામમાં વ્યસ્ત થયા ત્યારે કંસનો એક અસૂર ચાકર, ત્રિણાવર્ત વંટોળિયા સ્વરૂપે ગોકુળ પર ત્રાટક્યો. તેણે કૃષ્ણને ઊંચકી લીધા સાથે ધૂળની એવી ડમરી પેદા કરી, જે બધાને તત્પુરતા આંધળા કરી દે. પછી માતા યશોદા અને અન્ય ગોપીઓને કૃષ્ણ ન મળ્યા ત્યારે તેઓ સઘળું વિનાશ થયું હોવાનું અનુભવવા લાગ્યા.
ત્રિણાવર્ત કૃષ્ણને પોતાના ખભે ઊંચકીને આકાશમાં ઊંચે ઉડાડી ગયો હતો. જો કે કૃષ્ણએ પોતાનું વજન એકદમ વધારીને ત્રિણાવર્તની ડોકી પકડી લીધી, જેથી ત્રિણાવર્ત વધુ ઊંચે ન જઈ શક્યો. ત્રિણાવર્તે કૃષ્ણના સકંજામાંથી છટકી જવા તરફડિયા માર્યા, પણ એ નિષ્ફળ નીવડ્યો. છેવટે તેના ડોળા આંખની બહાર નીકળી આવ્યા. ઉગ્ર રૂદન સાથે તે વૃંદાવનની ધરતી પર પટકાયો અને તેનું પ્રાણપંખેરું ઊડી ગયું.
ત્રિણાવર્ત એ નિરર્થક ભૌતિક સફળતા તથા શિક્ષણનો ગર્વ છે, જે ક્ષણિક ઊંચે ચડીને પછી ભોંય પર પટકાય છે. આ લીલા આપણને આપણા પ્રયાસોમાં નમ્રતાનો ભાવ કેળવવાનું મહત્ત્વ શીખવે છે.
